Türkiye’nin Schengen vizesi sorunu, pandemide uzaktan çalışmaya geçilmesi, seyahat yasakları ve çeşitli ülkelerin büyükelçiliklerinin işçi azaltmasıyla başladı. Fakat pandemi sonrasında seyahatlerin yine açılmasıyla Türkiye’den artan vize müracaatları karşılanmamaya başladı. Son 2 yılda sorun adeta bir kangren haline geldi. Türk vatandaşları vize için randevu alamamaya, vize müracaatlarının sonuçlanması aylar sürmeye lakin en değerlisi çok sayıda vize başvurusu reddedilmeye başladı.
Vize şirketi IDATA’nın datalarına nazaran, Türkiye’den yapılan müracaatların ret oranı Rusya’nın 5 kat üzerinde. 2022 yılının şubat ayında başlattığı Ukrayna’ya askeri operasyon nedeniyle başta ABD ve AB ülkeleri olmak üzere sivil havacılık dahil birçok alanda yaptırıma uğrayan Rusya’da, Schengen vize ret oranlarının Türkiye’den 5 kat daha düşük düzeyde olduğu belirtiliyor. Türkiye bir müddettir yansılı, hatta bir mühlet evvel elçiler bakanlığa çağrılıp rahatsızlık en üst düzeyde lisana getirildi. Lakin tahlil olmadı. Salı günü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde işinsanlarına seslenen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Son devirde siyasi şantaj olarak kullanılan vize sıkıntısını en kısa müddette hal yoluna koyacağız” bildirisini verdi.
Hürriyet’in edindiği bilgilere nazaran en çok Almanya, Hollanda ve Amerika Birleşik Devletleri ile sorun yaşanıyor. Elçilikler ise eksilen çalışanın yerine yenilerinin gelmemesi ve Türkiye’den artan müracaat sayıları nedeniyle bu sorunun yaşandığını öne sürüyor. Hürriyet’in ulaştığı elçilik kaynakları, sığınmacı sayılarındaki artışın vize taleplerinin daha uzun müddette incelenmesine neden olduğunu da belirtti. Ankara bu elçiliklere, vize konusunda lisana getirilen zorlukların kabul edilmediğini ve sıkıntıya süratli tahlil bulunması talebini iletti. Hürriyet’in ulaştığı kaynaklar, öğrenci ve işinsanlarına vize kolaylığı sağlanmasının da gündemde olduğunu belirtti. Türkiye sorunun çözülmemesi durumunda atılabilecek karşı adımları da kıymetlendiriyor.
Schengen vizesi fiyatı 12 yaş üstünde 80 Euro. Lakin bunun üstüne aracı şirketlerin masrafları da ekleniyor ve bir kişinin vize başvurusu yaklaşık 130 Euro’yu buluyor. Turistik Schengen vizesi almak için özel şahsî bilgilerin içinde yer aldığı çok sayıda evrakı da elçiliklerin aracı vize şirketlerine teslim etmeniz gerekiyor. Bunlar ortasında konaklama ve seyahat dokümanlarının yanı sıra banka hesap dökümü, işe giriş bildirgesi, çalıştığınız işyerinden ıslak imzalı ve kaşeli olmak kaydıyla ne vakit işbaşı yapacağınız tarih yazan müsaade yazısı, barkodlu SGK bildirgesi, 3 aylık kaşeli maaş bordrosu, işyerinizle yaptığınız kontratın noter onaylı bir örneği ve varsa tapu, araç ruhsatı ve ek gelirlerinizi gösterir evraklar de bulunuyor. Tüm bu dokümanlar ile birlikte ilgili formlar doldurulup, seyahat sigortası da yatırıldıktan sonra vize başvurusu yapılabiliyor.
‘Kocaeli Sanayi Odası ve İktisadi Kalkınma Vakfı Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, vize meselesiyle ilgili şunları söyledi: “Randevu almak çok güç, maliyet de fazla. Verilen mühlet az. Bunlardan rastgele ikisi çözülse sorun çözülüyor. Avrupa Birliği mevzuyu bir manivela olarak kullanıyor. Temelinde Türkiye Cumhuriyeti’nin vize serbestisini kazanması gerek. ABD çok girişli 10 yıllık vize veriyor. Schengen ülkeleri de uzun periyodik ve çok girişli versinler. Ancak 10 gün vize veriyorlar, her seyahatte tekrar başvurmak zorunda kalıyoruz. Hiç samimi bir şey değil. Biz Türk vatandaşları olarak yılda 100 milyon Euro Schengen fiyatı veriyoruz. Bu işinsanlarımız için haksız bir rekabet. Yeşil pasaportun tam tahlil olduğunu düşünmüyorum. Biz işinsanlarına daha uzun vadeli, çok girişli vizeler verilsin.”
Daha evvel sanatçı Özcan Deniz ve grubu Vize müracaatlarının vaktinde sonuçlanmaması nedeniyle Almanya’daki konserlerini iptal etmek durumunda kalmışlardı. Son olarak Volkan Konak ve sanatçı Onur Akın da Almanya’dan vize müracaatlarına Ret karşılığı aldı.