İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Gallant ile Filistinli direniş örgütü Hamas’ın başkanları için yakalama kararı talep eden Milletlerarası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Karim Khan, müracaatının bir an evvel karara bağlan masını gerektiğini belirterek, “Bu yargılamada rastgele bir haksız gecikme, mağdurların haklarını olumsuz istikamette etkiler” tabirini kullandı.
İSRAİL MAHKEMELERİ SESSİZ
UCM’nin ilgili ön inceleme dairesine 64 kişi, ülke ve kurum tarafından yapılan yazılı beyanlara topluca cevap veren Başsavcı Khan, İsrail’in ve İsrail’i destekleyen ülkelerin ileri sürdüğü üzere Oslo mutabakatlarının UCM’nin İsrailli yetkilileri yargılamasına mahzur teşkil etmediğini savunarak İsrail’in işledikleri hatalar nedeniyle İsrail vatandaşları üzerinde Mahkeme’nin yargı yetkisini kullanmasının engellenemeyeceğini belirtti. İsrail’in 1967’den beri Batı Şeria ve Gazze’yi işgal altında tuttuğunu ve Doğu Kudüs’ü ilhak ettiğini vurgulayan Khan, mağdurların milletlerarası seviyede tanınan haklarına, bilhassa de mağdurların gerçeği bilme, adalete erişim ve tazminat talep etme haklarına hürmet göstermesi gerektiğini kaydetti. İsrail’in, bilhassa Netanyahu ve Gallant’ın karıştığı kabahatlere ait rastgele bir soruşturma başlatmadığına işaret eden Khan, mahkemenin harekete geçme yetkisi ve sorumluluğu olduğunu lisana getirdi.
LONDRA’NIN TALEBİNE YANIT
İngiltere, 10 Haziran 2024’te “Filistin’in Oslo Mutabakatları uyarınca İsrail vatandaşları üzerinde cezai yargı yetkisi kullanamadığı durumlarda, UCM’nin İsrail vatandaşları üzerinde yargı yetkisi kullanıp kullanamayacağı” konusunda yazılı beyanla müşahedelerini sunma talebinde bulunmuştu. UCM Ön İnceleme Dairesi, 27 Haziran 2024’teki kararında İngiltere’nin talebini kabul ederek 12 Temmuz 2024’e kadar yazılı görüşlerini sunması talimatını vermişti. İngiltere’nin bu teşebbüsünün akabinde UCM, 64 kişi, kuruluş ve ülkeden gelen beyanda bulunma talebini de kabul etmişti. Böylelikle Khan, 64 kişi, kuruluş ve ülkeden, Netanyahu ve Gallant hakkındaki yakalama kararına ait beyanlara topluca karşılık vermiş oldu.
İRAN TEHDİDİ TASALARI ARTTIRDI: İSRAİLLİLER ‘GÜVENLİ ODA’YA SIĞINDI
Hamas’ın siyasi ofis şefi İsmail Haniye’nin Tahran’da öldürülmesinin akabinde İran’ın İsrail’e yönelik misillemede bulunacağını açıklamasının akabinde İsraillilerin telaşlı bekleyişi sürüyor. Birtakım İsrailliler ise bu telaşlı bekleyiş sırasında konutlarının yanına “güvenli oda” olarak isimlendirilen bir yapı inşa etmeye başladı. 35 ila 50 bin dolar ortasında bir bedele inşa edilen inançlı odaya olan talebin 7 Ekim akınlarından sonra yükseldiği aktarıldı. Son yedi ayda yaklaşık 4 bin 500 kişinin inançlı oda talebinde bulunduğu kaydedildi. Uzmanlar inançlı odaların 15 metre aradan patlayacak bir ton patlayıcıya dayanacak biçimde tasarlandığını ve kimyasal yahut biyolojik akın durumunda filtrelenmiş havalandırma ile hava geçirmez olduğunu belirtiyor. Ülkede resmi iddialara nazaran, konutların yaklaşık yüzde 55’inde inançlı oda bulunmuyor; bunun nedenleri olarak ise maliyet, yetersiz alan ya da kadercilik gösteriliyor. İsraillilerin, yaşadıkları yere bağlı olarak, sirenler çalmaya başladığında yahut telefonlarına hükümet tarafından iletilen bir ihtar geldiğinde inançlı bir noktaya ulaşmak için 15 ila 90 saniyeleri oluyor.
ATEŞKES GÖRÜŞMELERİNDE YENİ ADRES KAHİRE
ABD, Mısır ve Katar’ın Gazze Şeridi’nde ateşkes sağlanmasına yönelik arabuluculuk faaliyetleri kapsamında geçen hafta Katar’ın başşehri Doha’da gerçekleşen ateşkes müzakerelerinin ikinci tipi bugün Mısır’ın başşehri Kahire’de başlıyor. Görüşmeler başlamadan evvelki akşam İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile telefonda görüşen ABD Başkanı Joe Biden, İsrail askerlerinin, Mısır-Gazze sonundaki Philadelphi Koridoru’nun 1-2 kilometrelik kısmından geri çekmesini istediği belirtildi. İsrail medyasına nazaran Biden’ın isteği üzeri Netanyahu muahedeyi ilerletmek için askerlerini bir mevziden geri çekmeyi kabul etti. Kelam konusu koridordaki İsrail varlığı, ateşkesin önündeki en büyük mahzur olarak gösteriliyor. Dün de Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby, görüşmelerin yapan ilerlediğini söyledi.
HAMAS DA KAHİRE’DE AMA
Hamas Siyasi Ofis Üyesi İzzet el-Rişk, Hamas heyetinin ateşkes görüşmelerinin son tipine yönelik arabulucularla görüşmek üzere Kahire’ye gittiğini duyurdu. Hamas Siyasi Ofis Üyesi Halil el-Hayya’nın başkanlığındaki heyetin, müzakerelerdeki gelişmeleri kıymetlendirmek üzere Mısırlı üst seviye yetkilileriyle bir ortaya geleceği belirtilirken Filistinli örgütün, Doha’da olduğu üzere müzakerelere katılmayacağı aktarıldı. Hamas, daha evvel yaptığı açıklamada, Joe Biden’ın mayıs ayının sonunda duyurduğu ateşkes planını aslında kabul ettiğini belirtmiş, o muahede üzerinde İsrail’in talepleri üzerine gerçekleştirilen değişikliklerin ise dayatma olduğunu öne sürerek müzakere masasının yine kurulmasının gereksiz olduğunu duyurmuştu.