NATO müttefikleri ortasında terörden en fazla çeken ülke olan Türkiye’nin terörle çabayı İttifak gündeminde tutmaya ve bu bahiste kararlı telaffuz benimsenmesine yönelik uğraşları meyvelerini vermeye devam ediyor. Vilnius Tepesi başlamadan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ortasında varılan mutabakata ait metne, geçen yılki üçlü muhtırada olduğu üzere PKK, YPG/PYD ve FETÖ vurgularının girmesini sağlayan Türkiye’nin terörle gayret konusundaki hali sonuç bildirisinin şekillenmesinde de tesirli oldu.
TERÖRLE UĞRAŞ ELZEM
Vilnius Tepesi sonuç bildirisinde terörle gayret geçen yılki Madrid Zirvesi’ne kıyasla daha kapsamlı halde yer aldı. Terörizmin kategorik olarak reddedildiğinin ve mümkün olan en güçlü halde kınandığının vurgulandığı evrakta, “Terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle uğraş edilmesi ortak savunmamız için elzemdir” tabirlerine yer verildi. NATO, “Müttefikler bu tehditle kararlılıkla, azimle ve dayanışma içinde çaba etmeye devam edecektir” iletisi verdi.
NATO-Ukrayna Kurulu toplantısına katılan Ukrayna lideri Volodimir Zelenski Cumhurbaşkanı Erdoğan ile İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ın ortasında oturdu.
‘AYRILMAZ PARÇA’ VURGUSU
Terör örgütlerinin NATO halklarını, kuvvetlerini ve topraklarının güvenliğini tehdit ettiğinin altının çizildiği bildiride, “Terörist kümelerin oluşturduğu tehdit ve zorluklara karşı tedbire, müdafaa ve engelleme tedbirlerinin bir kombinasyonu yoluyla caydırıcı olmaya, savunmaya ve karşılık vermeye devam edeceğiz” tabirleri yer aldı. NATO’nun terörizmle uğraştaki rolünün İttifak’ın caydırıcılık ve savunmaya yönelik 360 derecelik yaklaşımının ayrılmaz bir kesimi olduğu sonuç bildirisine yansıtılırken önderler, Terörle Uğraşa Ait Siyaset Yönergeleri ve Hareket Planı’nın güncellenmesi talimatı verdiler.
ÖNEMLİ KAZANIMLAR
Türkiye’nin teşebbüslerinin bir öbür sonucu da Stoltenberg’in, İttifak tarihinde birinci defa Terörle Çaba Özel Koordinatörü atama kararı alması. NATO içinde Türkiye’nin terör örgütü olarak kabul ettiği birtakım örgütlerin öbür müttefikler tarafından terör örgütü olarak tanınmaması çalışmaları zorlaştırsa da sonunda Genel Sekreter’in, diğer alanlarda da yaptığı üzere, özel temsilci ataması formülü devreye sokuldu. Tepe sonuç bildirisinde özel temsilciye atıf yapılmamasının nedeni bu. Türkiye, Stoltenberg’den İttifak’ın terörle çaba alanındaki çalışmalarını hızlandıracağına dair kelam de aldı. Bildiride terör örgütlerine özel atıf yapılmasa da başka evraklarda bu vurguların olması Türkiye’nin tezleri ve gelecekte atılacak adımlara yer hazırlaması açısından değerli görülüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a NATO temaslarında Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da eşlik etti.
UKRAYNA’YA DAVET YOK MONTRÖ’YE TAM TAKVİYE
– NATO’nun 90 unsurluk Vilnius Tepesi sonuç bildirisinde öne çıkan öbür ögeler şunlar:
◊ İSVEÇ’İN ÜYELİĞİ: “İsveç’i ittifakın tam üyesi olarak karşılamayı dört gözle bekliyoruz. Bu kapsamda NATO Genel Sekreteri, Türkiye Cumhurbaşkanı ve İsveç Başbakanı ortasında varılan muahedeyi memnuniyetle karşılıyoruz” denildi.
◊ UKRAYNA: Ukrayna’nın beklediği üyelik daveti yapılmasa da bunun müttefikler anlaştığında ve kaideler oluştuğunda yapılacağı vurgulandı. NATO-Ukrayna Kurulu oluşturuldu. Ukrayna’nın geleceğinin NATO’da olduğu iletisi verildi.
◊ RUSYA: “Savaşı derhal durdur” daveti yapıldı. NATO’nun, Rusya’yla karşı karşıya gelme niyetinde olmadığı ve bir tehdit oluşturmadığı belirtildi.
◊ ÇİN: “Hedefleri ve zorlayıcı siyasetleri çıkarlarımıza, güvenliğimize ve kıymetlerimize meydan okumaktadır” vurgusu yapılsa da yapan çalışmaya açık olmanın sürdürüleceği iletisi verildi.
◊ BÖLGESEL PLANLAR: Mevcut planların üzerine bölgesel savunma planlarının da yapıldığının kaydedildiği bildiride, kökten değişen güvenlik ortamına karşılık, her istikametten gelen tüm tehdide karşı NATO’nun toplu savunmasının güçlendirildiği vurgulandı.
◊ MONTRÖ: Karadeniz’de güvenlik, emniyet, istikrar ve seyrüsefer özgürlüğünü sürdürmeyi amaçlayan bölgesel eforlara Montrö Boğazlar Kontratı yoluyla verilen takviyenin altı çizildi.